Bibliotecznej półki duchy srebrnoszare

czyli o historii powstania biblioteki szkolnej
Zespołu Szkół Zawodowych w Bobowej

Każde miejsce posiada swoją historię nawet szkolna biblioteka wraz z śladami „starych” ksiąg, czy też z ledwo wydepta­nymi tych najnowszych. Jeśli zagłębić się dalej pewnie drzemią na półkach „duchy biblioteczne”. Duchy niewiele różnią się od samej książki. Stoją na półce, mają jej kształt, wielkość, wszystkie strony. Duchy biblioteczne są tylko trochę bladsze od książek, przyjmują kolor srebrnoszary, posiwiały czasem. Ducha książki otwo­rzyć nie sposób. Odtworzyć można tylko historię miejsca. Pozwolą Państwo, że opowiem historię miejsca, w którym pracuję - historię biblioteki Zespołu Szkół Zawodo­wych w Bobowej.

Pierwszą szkolą zawodową w Bo­bowej była założona w 1889 roku Krajowa Szkoła Koronkarska, która funkcjonowała do 1927 roku,  zawodu uczyły absolwentki Wiedeńskich Cesarskich Kursów Koron­karskich. Po likwidacji tej szkoły, żona burmistrza bobowskiego, Helena Rzeczycka-Dzikiewicz, zorganizowała i prowa­dziła do roku 1939 tzw. kursy koron­karskie. Wznowiły one swoją działalność 1 września 1947 roku jako Państwowe Kursy Koronkarskie o charakterze zakładu szkoleniowo-produkcyjnego. Niezależnie od nich staraniem miejscowych działaczy ponownie otwarto w Bobowej szkołę zawodową o nazwie Publiczna Dokształcająca Szkoła Zawodowa. Szkoła nie posiadała własnego budynku. Część lekcji odbywała się w szkole podstawowej, a część w dworze Długoszowskich. Nauka odbywała się trzy razy w tygodniu, wieczorem w bardzo trudnych warunkach lokalowych, przy braku podręczników, prądu i opału. Po roku zmieniono nazwę na Publiczna Średnia Szkoła Zawodowa, dołączono do niej wyżej wymienione Państwowe Kursy Koronkarskie i utwo­rzono nowe działy. W 1952 roku szkoła zmieniła nazwę na Zasadnicza Szkoła Koronkarska Przemysłu Drobnego i Rzemiosła. Poprawiły się warunki lokalowe, ponieważ gospodarze Bobowej ofiarowali szkole budynek dawnego rabinatu. W roku 1954 Ministerstwo Przemysłu Drzewnego i Rzemiosła przekazało szkołę Centralnemu Związkowi Spółdzielczości Pracy. W 1957 roku rozpoczęto budowę nowego lokalu, w którym przez szereg lat mieściła się szkoła, a obecnie jest nią internat.

Pierwsze książki do biblioteki zostały ofiarowane przez Kuratorium Oświaty w Rzeszowie w 1949 roku i były w głównej mierze „nacechowane ideologi­cznie”. Opiekę nad książkami powierzono ówczesnej nauczycielce j. polskiego Felicji Mikowej. Wykonywała tę pracę bezpłatnie. Pierwsza zachowana księga inwentarzowa pochodzi z 1953 roku. W księdze tej wpisano 1390 pozycji książkowych z czego można wnioskować o stanie majątkowym biblioteki. Nie zachowały się z tego okresu żadne sprawozdania, a o działalności biblioteki możemy dowiedzieć się z krótkich wzmianek protokołów Rad Pedagogicz­nych. „Bibliotekę” prowadziły kolejno nauczycielki: Felicja Mikowa, Teresa Grzyb, Irena Radzik. Początkowo biblio­teka czynna była tylko od godziny 7.15. do 8.00, później 3 godziny tygodniowo. Od września 1958 roku do 1961 roku bibliotekę prowadziła Zofia Szczerba. Początkowo „krajobraz” biblioteki wyglą­dał tak, iż szafy z książkami zamykano na kłódkę w sali krawieckiej  - szwalni. W 1961 roku bibliotekę przejęła nauczycielka historii Kazimiera Janecka. „Biblioteka” nadal „składała się” z dwóch szaf zamykanych na klucz, umieszczonych w sali lekcyjnej. Dopiero w 1968 roku możliwe było przeniesienie wzrastającego wciąż księgozbioru do budynku obecnego internatu, w którym wówczas odbywała się nauka. Wygospodarowany na bibliotekę lokal nie odpowiadał wymogom, ponieważ liczył zaledwie 29,5 m² powierzchni. Była to już jednak prawdziwa biblioteka, która udostępniała książki 6 godzin tygodniowo, zgodnie z rozkładem zajęć obowiązującym w szkole. Z uwagi na stale wzrastający księgozbiór i rosnącą ilość uczniów w szkole, zarówno pomieszczenie, jak i ilość godzin pracy w bibliotece stawały się niewystarczające, dlatego w 1972 roku przeniesiono bibliotekę do lokalu w no­wym budynku szkolnym, w którym mieści się ona do dziś. W 1972 roku prowadzenie biblioteki Kazimiera Janecka przekazała Barbarze Kruczek, która opiekowała się nią do 1976 roku. Jej następczyni Janina Pierożak pracowała w bibliotece przez kolejne dwa lata w niepełnym wymiarze godzin. Pierwszą etatową bibliotekarką w Zespole Szkół Zawodowych została w 1978 roku mgr Irena Wojtarowicz. Autorka niniejsze­go artykułu przejęła prowadzenie biblio­teki we wrześniu 1980 roku i pracuje do dziś. Zbiory biblioteki szkolnej Zespołu Szkół Zawodowych obejmują dwie grupy materiałów: dokumenty piśmiennicze (wydawnictwa informacyjne, podręczniki i lektury szkolne, literaturę popularno-naukową, literaturę piękną, wydawnictwa albumowe) i dokumenty niepiśmienne (operujące kodem audiowizualnym, np. kasety wideo, prezentacje multimedialne) .

„Duch książek” spoczywa na biblio­tecznych półkach a historia miejsca, w którym pracuję wciąż zapełnia się, wpisując w swój poczet każdy, kolejny biblioteczny dzień, dzień obcowania z książką i młodą twarzą szkolnego czytelnika

Maria Matusik

            Tekst z kwartalnika Nasza Gmina Bobowa